S4 - P6: Bonte Was

Bonte Was Podcast - Hét wasprogramma over mediamissers én opstekers

Howdy luisteraars! Zoë was nog een beetje jetlagged van haar vakantie in Texas, maar we doken toch met z’n tweetjes de studio in om een wasje te draaien. We vieren deze keer veel wins van de afgelopen maand zoals bijvoorbeeld de DDG (Dutch Directors Guild) Award voor beste podcast-/radioregie die Çiğdem Yüksel en Maartje Duin wonnen met hun podcast Moslima. We zijn blij met de minder ‘usual suspects’ aandacht voor 4 en 5 mei, maar iets minder met de term ‘Suikerfeest’.
Helemaal verdrietig worden we van de racistische reacties op het lintje dat activist Mitchell Esajas van Kick Out Zwarte Piet ontving. We staan stil bij de rol die media hierin hebben (gespeeld). Ook spreken we onze twijfel uit over het gebruik van kunstmatige intelligentie voor protestbeelden door Amnesty International. Natuurlijk sluiten we positief af, deze keer met twee kijktips: een uit de VS en een uit ons eigen land.
Interessante links:
**Mitchell Esajas reageert zelf op racistische reacties na ontvangen lintje: https://www.oneworld.nl/lezen/opinie/zoveel-racistische-berichten-na-mijn-lintje-had-ik-niet-verwacht/
**Kijk-/luistertip 1 over de Ramadan ‘Suhoor Stories’: https://www.npostart.nl/suhoor-stories/VPWON_1350854
**Kijk-/luistertip 2 over de Ramadan ‘RaRa Ramadan’: https://www.npostart.nl/rara-ramadan/VPWON_1349934
**Fragment van de Ongelooflijke Podcast over wie er in eerste instantie herdacht werd tijdens Dodenherdenking in Nederland: https://twitter.com/NPORadio1/status/1654008072271003650
**Amnesty International gebruikt kunstmatige intelligentie voor protestbeelden: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/05/03/waarom-gebruikte-amnesty-ai-beelden-en-geen-echte-fotos-van-de-protesten-a4163649
**Omroep Zwart neemt Nederland onder de loep in Hoe … is Nederland?: https://www.omroepzwart.nl/programmering/hoe-is-nederland
**Lovende recensie van de satirische serie Ziwe van Variety: https://variety.com/2021/tv/reviews/ziwe-tv-review-showtime-gloria-steinem-1234968788/
Wil je adverteren in deze podcast? Neem dan contact op via [e-mail].
TRANSCRIPT Bonte Was Podcast Aflevering 4.6

One'sy

Dit is Bonte Was Podcast.

Zoë

Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers.

One'sy

Ik ben One'sy Muller.

Zoë

En ik ben Zoë Papaikonomou. En in deze aflevering van Bonte Was nemen we de afgelopen mediamaand weer met je door! Lekker met z'n tweetjes.

One'sy

Jaaa! Je bent net terug uit de States, Zoë. How were they?

Zoë

Howdy, howdy!

One'sy

O ja, je was in het zuiden. Texas!

Zoë

Ja ja. Een goeie vriendin van mij woont met haar partner in Austin in Texas en die wilden we al heel lang opzoeken. Dus dat hebben we nu gedaan met het hele gezin en we zijn gaan rondreizen. Dat was heel bijzonder. Texas is ook wel een heel ingewikkelde staat, op heel veel manieren. We hadden het er net over; ik was ook in het staatsgebouw, zeg maar. Staten zijn natuurlijk heel belangrijk in de Verenigde Staten en dus dat is ook een soort Capitool. En dan zie je in het rondje van de koepel wie daar allemaal governors zijn geweest vanaf ergens in de achttiende of negentiende eeuw. Nou ja, het zal je niet verbazen hoe die eruit zien. En dan ergens in de onderste rij komt er dan hier en daar wel een keer een witte vrouw bij, ook minimaal, maar er is natuurlijk geen kleur te bekennen, in de verste verte niet. Dus het was soms ook wel, op dat soort plekken zeker, mixed feelings. Maar we hebben een mooie reis gemaakt. De natuur is daar heel erg mooi, dus van woestijn tot kust. Texas is net zo groot als heel West-Europa ongeveer.

One'sy

Ja, joh.

Zoë

Dus ik ben nog een beetje groggy. Jetlagged. I'm so hip and cool, I'm jetlagged.

One'sy

(lacht)

Zoë

Maar goed, we gaan er het beste van maken.

One'sy

Heb jij nog iets van de media meegekregen daar?

Zoë

Niet heel veel, want er is ook best wel een tijdverschil.

One'sy

Maar van de media daar? Heb je daar nog een beetje...?

Zoë

O, van de media daar. Nou gek genoeg ook eigenlijk heel erg weinig, want we waren dus heel veel op pad. Dus niet zo veel.

One'sy

Ja, ik weet nog ik was in Orlando (Florida) jaren terug en toen stond de tv dan aan in onze hotelkamer en ik was gewoon compleet verbaasd over het feit dat er, het was een of ander economisch onderwerp, gewoon drie zwarte mensen aan het praten waren. Waarvan er volgens mij twee vrouw waren. En ik zo: WTF, dat zou in Nederland never ever gebeuren.

Zoë

Op sommige vlakken doen ze dat daar wel echt heel... Het is daar natuurlijk ook weer in extremen altijd.

One'sy

Nou ja, en er zijn ook meer natuurlijk, maar ik vond het echt verfrissend. Maar goed, dat was Amerika. Zullen we beginnen met iets anders moois?

Zoë

Ja, laten we gezelligheid doen.

One'sy

Ja, ik wil op deze plek eventjes Çiğdem Yüksel en Maartje Duin feliciteren. Die hebben namelijk een DDG (Dutch Directors Guild) Award gewonnen voor beste podcast-/radioregie met hun podcast Moslima. Jeej gefeliciteerd, dames! Dit is wel een paar weken geleden gebeurd, maar ik vond het toch even het noemen waard. We hebben het er volgens mij al eens over gehad, toch?

Zoë

Over de podcast? Ja, in de beruchte aflevering twee waarin ze met de hoofdredacteur van ANP in gesprek gaan en dat is zeer tenenkrommend.

One’sy

Ja ja ja. Dus mocht je Moslima nog niet gehoord hebben. Het is een podcast die gaat over de stereotiepe beeldvorming rondom "de moslima" tussen aanhalingstekens en het is zeker de moeite waard om even te luisteren.

Zoë

Yes! En ik wilde het toch nog even terughalen. Kijk, Eid al-Fitr is alweer een paar weken geleden inmiddels; dat snap ik, maar ik heb toch ook weer met interesse gekeken naar wat voor programma's, wat voor nieuws er werd gemaakt tijdens de Ramadan dit jaar. En ik moet zeggen er waren twee programma's waarvan ik ook echt dacht: dat wordt nou gewoon veel meer vanuit een binnenperspectief gemaakt, vanuit mensen die daadwerkelijk aan de Ramadan doen. En dat was het programma RaRa Ramadan. Ik moest daar echt heel hard om lachen steeds. Ik vond het heel leuk om te kijken. En Suhoor Stories dus net voor zonsopgang eet je dan nog; dat heet Suhoor. Verschillende presentatrices die daar elke ochtend op dat prachtige tijdstip, volgens mij was het en tv en audio dat ze maakten, dus ik vond het wel mooi om daar wat meer van te zien. Kijk, aan de andere kant blijf ik het toch wonderlijk vinden, volgens mij is nu al best wel vaak aangegeven van hè, laten we niet meer Suikerfeest zeggen, maar Eid al-Fitr of gewoon Eid. En dan zie je toch dat veel grote nieuwsmedia blijven maar hardnekkig het Suikerfeest zeggen. Dat heeft ermee te maken dat Suikerfeest gewoon heel erg het feest eigenlijk plat slaat alsof het alleen maar één grote schranspartij is. Gebeurt ook, laten we eerlijk zijn, maar dat is natuurlijk niet alles waar het om draait.

One'sy

Ja, het heeft gewoon een naam.

Zoë

Ja, het heet gewoon Eid. We noemen kerst ook niet kalkoen of... ik verzin nu maar wat.

One'sy

(lacht) Kerstbomenfeest, Rolladefeest.

Zoë

(lacht) Het rolladefeest!

One'sy

Ja toch? We aten altijd rollade met kerst.

Zoë

Viennetta! (lacht)

One'sy

O, ja, dat bedoel ik. Rollade- en Viennettafeest. Nou ja, we kunnen het wel zo gaan noemen voortaan.

Zoë

Maar goed, het is interessant want het deed me ook even terugdenken aan, en op zich mooi vond ik dat, toen die vreselijke oorlog begon van Poetin die Oekraïne binnenviel, werd er best wel snel veranderd van, we moeten bepaalde plaatsen anders uitspreken en anders schrijven. Daar werd niet zo moeilijk over gedaan. En dit wordt al best wel een paar jaar, dan al niet langer aangegeven en dan zie je dat ook grote media, want ik zag het onder andere bij de NOS, daar toch moeite mee hebben. Dan denk ik: doe nou niet zo ingewikkeld. Maar goed. RaRa Ramadan en Suhoor Stories, daar heb ik met veel plezier naar gekeken/geluisterd. Toch ook nog even leuk om te noemen is dat Babs Gons, spoken-word artiest, dichteres, schrijfster, Dichter des Vaderlands is.

One'sy

Jaaa! Ook een applausje.

Zoë

Ze is gewoon Dichteres des Moederlands. (lacht)

One'sy

(lacht) Ja.

Zoë

Maar goed, dat is gewoon een prachtige schrijfster en dichteres, dus ik ben heel blij dat zij dat is geworden. Gefeliciteerd Babs! En dan het laatste in het blokje 'goed nieuws van Zoë'. Ik zag dat onder andere RTL Nieuws tijdens 4 en 5 mei aandacht had voor Anton de Kom, een heel belangrijke verzetsheld. Daar is gelukkig de laatste jaren meer aandacht voor.

One'sy

(One'sy vult aan) Uit Suriname.

Zoë

Ja, zeker. Maar dat is natuurlijk iets wat best wel heel erg ondergesneeuwd is; best wel heel erg veel. Ook de rollen van andere mensen, biculturele Nederlanders of Nederlanders met verschillende achtergronden die een belangrijke rol hebben gespeeld, of andere landen, binnen het Nederlandse verzet of tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dus dan vind ik het toch mooi dat ze daar in een groot nieuwsmedium een keuze voor maken om uit te lichten.

One'sy

Nou, we hebben het dan toch even over 4 en 5 mei. Ik zag ook iets voorbijkomen. Je hebt van de EO de Ongelooflijke Podcast. Dat gaat over het geloof en daar was dus iemand te gast en die vertelde dus dat eigenlijk pas sinds de jaren zestig Joodse mensen worden meegenomen in dodenherdenking.

Zoë

Onvoorstelbaar.

One'sy

Ja. Daarvoor ging het om Nederlandse verzetshelden die werden herdacht.

Zoë

Echt waar?

One'sy

Ja, ja.

Zoë

Dat wist ik gewoon niet.

One'sy

Nou ja, dus ik zal het nog wel even op mijn Twitter gooien of in de shownotes gooien. Dan kan je dat fragmentje en als je wil de hele uitzending ook terugluisteren. Dat is informatie en die hebben we nodig.

Zoë

Zeker.

One'sy

Nou ja, dan gaan we over naar het niet zo mooie en je hoort misschien al aan mijn stem dat het echt niet mooi is. Op Bevrijdingsdag, we blijven nog wel even op 5 mei, zat ik in de auto en toen hoorde ik dit:

Fragment speelt

Het lintje voor activist Mitchell Esajas van Kick Out Zwarte Piet en Black Lives Matter roept heftige reacties op. Drie mensen hebben uit protest hun eigen lintje teruggestuurd. Zes anderen hebben een brief geschreven met hun bezwaren en denken erover om hun lintje in te leveren. Dat is nog nooit eerder gebeurd.

One'sy

Ik zat op Bevrijdingsdag 5 mei in de auto en toen hoorde ik op het nieuws dat er voor het eerst in de geschiedenis mensen zijn die hun lintje, zeg maar een koninklijke onderscheiding teruggaven, omdat de Nederlandse of Amsterdamse activist, een held in mijn ogen, Mitchell Esajas er eentje heeft gekregen. En nou ja, in eerste instantie moest ik een beetje lachen om de onnozelheid van dat soort lieden, maar tegelijkertijd voelde ik ook, ik denk dat het irritatie was. Maar in ieder geval, ik voelde iets en dacht: wat voel ik nou? Dus ik ging eventjes een beetje bij mezelf te rade, van waarom voel ik hier nou iets bij? En toen kwam ik een beetje uit op het volgende: natuurlijk heeft het nieuwswaarde dat mensen hun lintje teruggeven, maar ik dacht meteen dat als jij nu als medium daar weer aandacht aan besteedt, dan breng je Mitchell direct wéér in gevaar. Dat heeft hij ook benoemd in een stuk dat hij heeft geschreven voor OneWorld. Er zijn namelijk, ook weer context die heel belangrijk is, 3000 mensen gedecoreerd afgelopen 4 en 5 mei of tenminste rondom 4 en 5 mei, maar die van hem heeft dus het nieuws gehaald met koppen als bijvoorbeeld 'Kick out Zwarte Piet-voorman ontvangt lintje' en daardoor kreeg hij echt meteen weer een haat golf over zich heen. En ik heb dat ook op mijn stories gedeeld van, laten we gewoon de rol van de media hierin meenemen. Het is super gevaarlijk om dit soort berichten steeds te delen. Het is letterlijk onveilig voor hem. En daar erger ik me echt heel erg aan. Ik vind het dus lastig omdat ik snap dat het nieuwswaarde heeft dat mensen hun lintje terug willen geven; waarvan ik ook denk: hoeveel mensen zijn het? Als het er vier zijn dat zijn er niet zoveel. Dus vinden we het inderdaad het waard om dit zo groot uit te meten of zo breed uit te meten? Nou ja, blijkbaar wel, maar ik snap gewoon niet dat er ook niet wordt nagedacht over de volgende stap. Wat doen we hiermee voor degene over wie het gaat? Wat doen we degene over wie het gaat hiermee aan?

Zoë

Nou ja, het is gewoon een hele belangrijke vraag. Ik heb het volgens mij ook eerder al genoemd in deze podcast. Gloria Wekker, Sara Ahmed, andere wetenschappers zeggen: in deze samenleving en wel meer ben je altijd nog veiliger als je discrimineert, dan als je gediscrimineerd wordt en dat aansnijdt. En dat doet Mitchell natuurlijk al heel lang. Ik vond het zelf gewoon enorm pijnlijk om te lezen en je weet ook dat dit gewoon gaat gebeuren. Maar het is belangrijk om inderdaad na te denken van, hoe moet je hier als mediamakers mee omgaan? Want het zit 'm er ook in, als je het al wil melden, dat is op zich denk ik wel begrijpelijk, want het is ook mooi om te laten zien dat iemand die met gevaar voor eigen leven, in ieder geval voor veel onveiligheid, met gevaar voor eigen veiligheid, al heel lang racisme aankaart; dat dat dus ook wordt gezien en beloond. Laat ik het zo zeggen. Alleen, hoe doe je dat? En op het moment dat je Kick Out Zwarte Piet-voorman, dat soor