23 Nollaig 2023 (Maigh Eo)

Nuacht Mhall

Nuacht Mhall. Príomscéalta na seachtaine, léite go mall.

*

Inniu an tríú lá is fiche de mhí na Nollag. Is mise Oisín Mac Conamhna.

Scoilteadh screamh an domhain san Íoslainn an tseachtain seo, agus bhrúcht bolcán nua san áit, in aice leis an mbaile Grindavik ar leithinis Reykjanes. Réabadh gág de thrí chiliméadar go leith sa screamh, ónár tháinig laibhe ag ráta thart ar chéad nó dhá chéad méadar ciúbach sa soicind ar dtús. Tharla an brúchtadh tar éis na mílte crith talún, agus bhí gach duine de mhuintir Grindavik bogtha amach as an gceantar cheana. Is minic a chuir brúchtaí bolcáin san Íoslainn isteach ar Éirinn san am atá thart, ó thagairtí do “shneachta nimhneach” sna hAnnála, go 2010 nuair a phléasc an bolcán Eyjafjallajökull agus chuir a scamall luatha stop le haerthaisteal ar feadh breis agus seachtain. An babhta seo, toisc nach bhfuil an bolcán nua faoi oighearshruth, níl baol mór ann faoi láthair go nginfidh sé scamall mór luatha.

Tá an comhlacht Primark tar éis leithscéal a ghabháil as rá le fostaí dá gcuid nár chóir di geansaí Nollag a chaitheamh ar a raibh “Nollaig Shona” scríofa as Gaeilge. Dúirt Primark nach raibh aon pholasaí acu i gcoinne na Gaeilge ar éadaí fostaithe. Bhí an fostaí ag obair i siopa ar an Ascaill Ríoga i mBéal Feirste, agus tuairiscítear gur dúradh léi go raibh seans ann go gcuirfeadh an Ghaeilge olc ar dhaoine éagsúla, agus freisin go mbeadh cead aicí eadaí a raibh ráiteas Spáinnise orthu a chaitheamh, acht go raibh cosc ar an nGaeilge. Dúirt Primark go bhfuil sé i gceist acu ionad oibre ionchuimsitheach a bheith ann.

Tharla grianstad an gheimhridh an tseachtain seo, Déardaoin. Tháinig slua ar maidin chun éirí na gréine a fheiceáil ag Sí Bhrú na Bóinne. Bhí buíon beag daoine ádhúla taobh istigh den Sí féin, agus iad ag fanacht leis an gcéad gha solais a fheiceáil ag taitneamh trí bhosca dín an tSí isteach sa seomra adhlactha. Faraor, bhí scamaill ísle ar fhíor na spéire, agus níor bhris an ghrian amach go dtí a ceathrú uair a' chloig tar éis a héirí, am a bhí ródhéanach chun an seomra adhlactha a shoilsiú. Mar sin féin, shroich an solas an pasáiste, agus dar le Laura Dillon agus le Juan Farado, beirt de bhuaiteoirí an chrannchuir chun a bheith istigh sa Sí, bhí sé an-draíochtúil.

*

GLUAIS

screamh - crust

gág - fissure

oighearshruth - glacier

ionchuimsitheach - inclusive

bosca dín - roof box

seomra adhlactha - burial room